Spotkanie styczniowe – dr Mikołaj Ratajczak o idei Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego

Po spowodowanej pandemicznymi perturbacjami przerwie serdecznie zapraszamy na spotkanie online, które odbędzie się 11 stycznia w godzinach 18-20 na platformie Zoom. Gościem spotkania będzie dr Mikołaj Ratajczak z Polskiej Akademii Nauk, który opowie nam o debatach filozoficznych toczonych wokół idei Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego. Poniżej załączamy link do spotkania, abstrakt wystąpienia i sylwetkę naszego prelegenta.

Link: https://us02web.zoom.us/j/88229789862?pwd=cElyUVFraW1rRmdsZlVwQWVlK3QyUT09

Bezwarunkowy dochód podstawowy: rewolucyjna reforma czy kapitulacja wobec utowarowienia? Parę uwag z perspektywy filozofii politycznej

Idea bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP) jest dyskutowana w kręgach filozofii politycznej i nauk społecznych już od wielu lat, natomiast przybrała zdecydowanie na znaczeniu w obliczu globalnej pandemii. Wobec olbrzymiego kryzysu gospodarczego i społecznego różne ruchy polityczne i społeczne podnoszą pomysł, by wprowadzić bezwarunkowe transfery pieniężne dla wszystkich obywateli i obywatelek niezależnie od tego, ile posiadają oraz czy świadczą pracę najemną. Podobnie jak podczas wielu lat dyskusji o BDP, koncepcja ta budzi mnóstwo kontrowersji. Pomijając reakcyjne hasła, które ogólnie krytykują wszelką postać redystrybucji, wiele krytyk wystosowanych wobec BDP oscyluje wokół tego, że jego wprowadzenie będzie oznaczać dalsze utowarowienie relacji społecznych, postępujący indywidualizm i ogólną kapitulację wobec kapitalistycznego systemu, który nieustannie nie może się podnieść z kryzysu. Na tego rodzaju kwestiach chciałbym się skupić w swoim wystąpieniu. Potraktuję BDP nie jako realny program reformy państwa dobrobytu – od welfare do commonfare, a nie w kierunku debtfare – co przede wszystkim jako program rewolucyjnego reformizmu opartego na pewnych konkretnych założeniach dot. państwa, współczesnej gospodarki, a także szerzej – pewnej antropologii politycznej. Dyskusje wokół BDP są bowiem często ciekawe przede wszystkim dlatego, że odsłaniają niewypowiedziane założenia dotyczące natury ludzkiej, natury pracy lub istoty państwa, a których przedyskutowanie wydaje się istotne, zanim jeszcze przejdziemy do szczegółowych analiz zasadności wprowadzenia BDP.

Mikołaj Ratajczak – filozof, redaktor i tłumacz. Pracuje jako adiunkt w Zespole Filozofii Kultury IFiS PAN. Współzałożyciel i przez lata członek redakcji czasopisma naukowego „Praktyka Teoretyczna”, w latach 2012-2015 pracował również jako wydawca filozofii i nauk społecznych w Wydawnictwie Naukowym PWN. Autor publikacji poświęconych historii filozofii i idei politycznych, w tym monografii Forma życia i dobro wspólne. Geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej, która ukaże się wkrótce nakładem Wydawnictwa IBL PAN. Zwolennik wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego.

2 komentarze do “Spotkanie styczniowe – dr Mikołaj Ratajczak o idei Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego”

  1. Czy ten wykład z dyskusją były może nagrywane?
    Jeśli tak, czy będą opublikowane? Gdzie, kiedy?
    Pozdrawiam, MPJ.

  2. Zadałam te pytania e-mailowo, zadaję je na stronie.
    Dzień dobry,

    ponieważ nie będę mogła uczestniczyć online, więc chcę napisać kilka uwag i pytań. Nie widzę opcji umieszczania tego w linku do referatu, więc piszę do Państwa.
    Jestem przeciw jak już napisałam. Niezależnie od tego, co referent powie i jak bardzo uważa ten pomysł za rewolucyjny i nadzwyczajny w warunkach kapitalizmu. Może to nie jest najlepszy punkt wyjścia, bo może powinnam być otwarta na to, co usłyszę, ale mam jasność poglądów i co najwyżej mogłabym otworzyć się na to, co nieoczekiwane w tej historii. W tym wypadku na to przez niemożność wysłuchania referatu się nie otworzę.

    Jedyny punkt porównania, jaki widzę, to stan ateńskiej polis, kiedy gwarantuje się obywatelom swoisty dochód, by mogli uczestniczyć w życiu publicznym i by brak finansów nie stanął im na przeszkodzie. Zatem mamy wielki cel, jak ciągle przypomina Arendt, największy cel, czyli życie polityczne. W wypadku BDP nie ma wielkiego celu, nie ma tego czegoś, co ów dochód ma umożliwić. No właśnie, co ma dać BDP. Zasiłek, opłacenie podstawowego życia (czyli czego), uspokojenie i spacyfikowanie nastrojów niezadowolenia? Mogłabym tak jeszcze myśleć hipotetycznie nad tymi celami, ale jedno jest dla mnie pewne. Nie ma dobrego celu zewnętrznego.
    Jeśli ludzie nie mają z czego żyć, to podstawowe pytanie dotyczy PRACY. Tego, że jej nie ma, że jest kiepska finansowo, ludzko, prawnie, a jeśli zdarza się dobra, to jest dobrem tak luksusowym jak podróż Challengerem w kosmos.
    Bez pracy człowiek traci godność, no bo kim byłby ten, kto żyłby z BDP. Co miałby robić w życiu i kto byłby nim objęty. To droga marginalizacji, upokorzenia i braku wyjścia z tego, co czyni z człowiekiem bieda.
    No i najważniejsze pytanie, o motywacje tego, kto i ten referat będzie wygłaszał i tych, którzy ewentualnie optują za BDP. To moim zdaniem najważniejszy test tej koncepcji, czy ten – i b. osobiście to pytanie zaadresuję, kto jest za BDP sam chciałby spędzić całe swoje życie na BDP.

    Z poważaniem
    Dorota H.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *